Theo nghiên cứu thống kê, trầm cảm, mất ngủ đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa, số lượng người mắc các bệnh này ngày một gia tăng ở cả khu vực thành thị và nông thôn. Nguyên nhân có thể là do lịch trình công việc quá dày đặc, áp lực công việc, nhịp sống vội vã, chi phí sinh hoạt ngày một tăng, mọi người lúc nào cũng trong trạng thái làm việc, không có thời gian nghỉ ngơi cho bản thân và gia đình. Do đó, những người này có nguy cơ cao mắc trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn thần kinh thực vật nếu cơ thể thiếu hụt serotonin. Vậy serotonin là gì? Tại sao lại có vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ và điều chỉnh tâm trạng?
Serotonin là gì?
Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong cơ thể, giúp truyền tải tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Nó được sản xuất chủ yếu trong ruột non và một phần nhỏ trong não. Serotonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhiều chức năng sinh lý và tâm lý, bao gồm tâm trạng, giấc ngủ, tiêu hóa, và cả chức năng nhận thức. Mức serotonin thấp trong não có thể gây ra trầm cảm.
Serotonin có chức năng gì?
Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể:
Điều chỉnh tâm trạng
Serotonin trong não được biết đến với vai trò điều chỉnh cảm xúc, bao gồm cảm giác hạnh phúc và lo âu. Các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) được sử dụng rộng rãi để điều trị các rối loạn tâm trạng, hoạt động bằng cách tăng cường sự hoạt động của serotonin trong não, giúp cải thiện tình trạng tâm lý và giảm triệu chứng lo âu và trầm cảm. Việc sử dụng SSRIs đã được chứng minh là hiệu quả trong việc điều chỉnh cảm xúc và mang lại sự ổn định tâm lý cho nhiều bệnh nhân.
Quản lý giấc ngủ
Serotonin (là tiền chất của Melatonin) tham gia vào việc điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ thông qua việc điều hòa melatonin, một hormone quan trọng đối với giấc ngủ. Serotonin được chuyển hóa thành melatonin trong tuyến tùng, giúp duy trì nhịp sinh học và chu kỳ giấc ngủ-thức. Giấc ngủ ngon và sâu giúp cơ thể phục hồi năng lượng và duy trì sức khỏe tổng thể, cải thiện khả năng miễn dịch và chức năng não bộ.
Tiêu hóa
Serotonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của hệ tiêu hóa. Khoảng 90% serotonin trong cơ thể được tìm thấy trong ruột non, serotonin điều chỉnh chức năng ruột và nhu động ruột, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và cảm giác thèm ăn. Serotonin giúp duy trì sự cân bằng và chức năng bình thường của hệ tiêu hóa.
Đông máu
Tiểu cầu trong máu của bạn lưu trữ serotonin. Khi cơ thể cần sửa chữa tổn thương, tiểu cầu sẽ giải phóng serotonin để giúp ngăn chặn chảy máu và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Serotonin đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy co mạch, giúp làm giảm lưu lượng máu đến vùng tổn thương, đồng thời kích thích sự hình thành cục máu đông để bảo vệ và bắt đầu quá trình hồi phục mô bị tổn thương.
Những cách làm tăng serotonin tự nhiên
Có nhiều cách để tăng cường mức serotonin tự nhiên, giúp cải thiện tâm trạng và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả:
Tự thay đổi tâm trạng
Thay đổi tâm trạng của bản thân bằng cách tham gia các hoạt động vui vẻ như nghe nhạc, đọc sách, hoặc xem phim hài. Tự thưởng cho mình những khoảnh khắc thư giãn này có thể giúp tăng cường mức serotonin, cải thiện cảm xúc tích cực.
Ra ngoài và hít thở không khí trong lành
Ánh sáng mặt trời có vai trò quan trọng trong việc sản xuất serotonin. Việc dành thời gian ngoài trời và tận hưởng ánh sáng tự nhiên có thể giúp cơ thể tăng cường sản xuất serotonin. Hãy thử đi dạo, đạp xe hoặc đơn giản là ngồi thư giãn trong công viên.
Dành thời gian để tập thể dục
Tập thể dục đều đặn là một trong những cách hiệu quả nhất để tăng cường mức serotonin. Các hoạt động như chạy bộ, yoga, bơi lội hoặc thậm chí đi bộ nhanh có thể giúp kích thích sản xuất serotonin, cải thiện tâm trạng và sức khỏe tổng thể.
Ngủ ngon
Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong việc duy trì mức serotonin ổn định. Hãy đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ mỗi đêm, trung bình từ 7-9 giờ. Tạo thói quen ngủ lành mạnh bằng cách đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, và tránh các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ.
Kiểm soát căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến mức serotonin. Thực hành các kỹ thuật quản lý căng thẳng như thiền, hít thở sâu, hoặc tham gia các hoạt động giải trí như vẽ tranh, nấu ăn có thể giúp duy trì mức serotonin và cải thiện tâm trạng.
Có thể bổ sung Serotonin bằng thực phẩm chức năng hay không?
Một số người chọn sử dụng thực phẩm chức năng để tăng cường mức serotonin. Các loại thực phẩm chức năng phổ biến bao gồm 5-HTP (5-hydroxytryptophan) và L-tryptophan, là tiền chất của serotonin. Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm chức năng cần được thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh đó, việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh với các thực phẩm giàu tryptophan như gà tây, trứng, cá hồi, và các loại hạt cũng có thể giúp tăng cường mức serotonin một cách tự nhiên. Tryptophan là một axit amin thiết yếu mà cơ thể sử dụng để sản xuất serotonin.
Lưu ý:
Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp điều chỉnh nhiều chức năng sinh lý và tâm lý trong cơ thể. Bằng cách hiểu rõ serotonin là gì và các chức năng của nó, bạn có thể áp dụng những cách tự nhiên để tăng cường mức serotonin, từ đó cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- Healthline: Everything you need to know about serotonin.
- Healthdirect: Serotonin.
Xem thêm:
