Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ em. Tuy nhiên, một số trẻ em gặp phải các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, được gọi là rối loạn giấc ngủ. Các rối loạn này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ mà còn có thể gây ra những vấn đề về hành vi, cảm xúc và học tập. Trong bài viết này, hãy cùng Denk Nutrition tìm hiểu rõ hơn về các rối loạn giấc ngủ thường gặp ở trẻ em, cũng như cách chăm sóc giấc ngủ cho trẻ hiệu quả.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ là gì?
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ nhỏ là tình trạng khi trẻ gặp phải những vấn đề về giấc ngủ như khó ngủ, thức dậy giữa đêm, ngừng thở khi ngủ, hoặc những cơn hoảng sợ vào ban đêm. Rối loạn giấc ngủ có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường phổ biến nhất là ở giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ.
Các hội chứng rối loạn giấc ngủ thường gặp ở trẻ
Hội chứng khó ngủ
Hội chứng khó ngủ là tình trạng trẻ gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ hoặc thức dậy thường xuyên trong đêm. Trẻ có thể mất nhiều thời gian để ngủ, hoặc thức dậy giữa đêm và không thể tự ngủ lại. Điều này thường xảy ra do thói quen ngủ không đều đặn, lo âu, căng thẳng, hoặc sự thay đổi môi trường sống.
Hội chứng ngừng thở khi ngủ
Hội chứng ngừng thở khi ngủ là tình trạng trẻ tạm thời ngừng thở trong lúc ngủ, thường kéo dài vài giây hoặc vài phút. Các triệu chứng của hội chứng này có thể bao gồm ngáy to, thở khò khè hoặc thở gấp và đôi khi là thức giấc đột ngột vào ban đêm. Hội chứng này có thể gây ra sự thiếu oxy trong cơ thể, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch.
Hội chứng chân tay bồn chồn
Hội chứng chân tay bồn chồn xảy ra với khoảng 2% trẻ em, thường xảy ra nhiều hơn ở bé gái, trẻ cảm thấy một sự cồn cào, ngứa ngáy hoặc khó chịu ở chân khi ngủ, khiến trẻ phải liên tục di chuyển hoặc vặn vẹo chân tay để giảm bớt cảm giác khó chịu. Điều này làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ, dẫn đến tình trạng thiếu ngủ và mệt mỏi vào ban ngày.
Rối loạn kích thích
Rối loạn kích thích giấc ngủ phổ biến ở 17,3% trẻ 3 đến 13 tuổi, 3-5% ở trẻ trên 15 tuổi. Trẻ bị rối loạn kích thích thường rất hiếu động, khó ngồi yên và khó thư giãn trước khi ngủ. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ không thể vào giấc ngủ sâu, gây ra sự mệt mỏi và khó chịu vào ban ngày.
Biểu hiện rối loạn giấc ngủ ở trẻ em
Chứng miên hành
Chứng miên hành là hiện tượng trẻ đi lại trong lúc ngủ mà không biết. Trẻ có thể rời khỏi giường, đi quanh phòng, thậm chí làm các hành động phức tạp như mở cửa hay xuống cầu thang mà không tỉnh giấc. Đây là một dạng rối loạn giấc ngủ phổ biến ở trẻ em, có thể dẫn đến các chấn thương nếu trẻ đi lang thang trong khi ngủ.
Hoảng sợ ban đêm
Tỷ lệ trẻ gặp triệu chứng này là 1-7% mắc phải chứng sợ hãi khi ngủ. Hoảng sợ ban đêm là tình trạng trẻ tỉnh dậy đột ngột giữa đêm trong trạng thái hoảng loạn, sợ hãi mà không thể lý giải. Trẻ có thể la hét, khóc, hoặc thậm chí tỏ ra bối rối, không nhận ra cha mẹ hoặc những người xung quanh. Đây là một loại rối loạn giấc ngủ thường gặp ở trẻ em từ 3 đến 12 tuổi, mặc dù tình trạng này thường biến mất khi trẻ lớn hơn.
Mệt mỏi ban ngày
Trẻ em bị rối loạn giấc ngủ cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày. Chúng có thể thiếu năng lượng, khó tập trung và trở nên cáu kỉnh do thiếu ngủ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng học tập và sự phát triển của trẻ.
Khó tỉnh táo
Khi trẻ không ngủ đủ giấc, chúng có thể gặp khó khăn trong việc tỉnh táo và tập trung vào các hoạt động ban ngày. Điều này có thể biểu hiện qua sự thiếu chú ý trong lớp học hoặc gặp khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động xã hội, hoạt động thể chất. Nếu tình trạng này kéo dài, trẻ có thể gặp phải những vấn đề về học tập và giao tiếp.
Cha mẹ cần làm gì để chăm sóc giấc ngủ trẻ?
Xây dựng thói quen ngủ lành mạnh
Một thói quen ngủ lành mạnh rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Cha mẹ nên tạo ra một môi trường ngủ ổn định, với giờ giấc ngủ cố định, giúp trẻ dễ dàng hình thành thói quen đi ngủ đúng giờ. Việc giảm thiểu ánh sáng và tiếng ồn trước khi ngủ cũng là yếu tố giúp trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ.
Môi trường ngủ thoải mái
Môi trường ngủ thoải mái đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ của trẻ. Phòng ngủ của trẻ nên được giữ mát mẻ, yên tĩnh và không có ánh sáng mạnh. Giường ngủ cần được đảm bảo thoải mái, không có vật cản làm trẻ khó ngủ, như gối hoặc chăn quá cứng. Bên cạnh đó, các thiết bị điện tử như điện thoại di động hoặc máy tính bảng nên được hạn chế sử dụng trước khi đi ngủ.
Khuyến khích trẻ vận động ban ngày
Trẻ em cần có thời gian vận động và chơi đùa mỗi ngày. Việc vận động không chỉ giúp trẻ phát triển thể chất mà còn giúp tiêu hao năng lượng, tăng cường trao đổi chất, giúp trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn vào ban đêm. Cha mẹ có thể khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể thao nhẹ nhàng như chạy, bơi hoặc chơi bóng.
Lưu ý:
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em là vấn đề cần được cha mẹ chú ý và giải quyết kịp thời. Việc hiểu rõ các loại rối loạn giấc ngủ, nhận diện các biểu hiện và thực hiện các biện pháp chăm sóc hợp lý sẽ giúp trẻ có giấc ngủ ngon và phát triển khỏe mạnh. Cha mẹ cần kiên nhẫn và chăm sóc trẻ đúng cách để đảm bảo giấc ngủ của trẻ không chỉ đủ mà còn chất lượng.
Tóm lại, các rối loạn giấc ngủ ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần mà còn tác động đến chất lượng cuộc sống của cả gia đình. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và áp dụng những biện pháp phù hợp sẽ giúp trẻ có giấc ngủ ngon hơn, hỗ trợ quá trình phát triển toàn diện. Nếu tình trạng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, cha mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có hướng điều trị hiệu quả, giúp con có một giấc ngủ khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng mỗi ngày.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- vinmec: Hội chứng ngưng thở khi ngủ ở trẻ em tuổi đi học
- vinmec: Khó ngủ nguyên phát và ngủ nhiều nguyên phát ở trẻ em
- pharmacity: rối loạn giấc ngủ ở trẻ
- vinmec: Biểu hiện rối loạn giấc ngủ ở trẻ
