Cây hoa bia đã được con người sử dụng từ lâu đời, như một phương thuốc thảo dược, sau đó là sản xuất các sản phẩm khác nhau, trong đó việc sản xuất bia tiêu thụ nhiều hoa bia nhất. Khi chiết xuất nón hoa bia cái có nhiều hợp chất hóa học hữu ích khác nhau, quan trọng là chất chống oxy hóa, chủ yếu là polyphenol. Vậy cây hoa bia là gì? Lợi ích tuyệt vời của nó đối với sức khoẻ con người sẽ được đề cập trong bài viết này.
Hoa bia là gì? Đặc điểm hình thái của cây hoa bia
Hoa bia hay còn gọi là Common hop là hoa của cây hoa bia - thực vật dạng dây leo (tên khoa học là Humulus lupulus L.) thuộc họ cây gai dầu Cannabaceae. Loài cây này có nguồn gốc từ Tây Á, Châu Âu và Bắc Mỹ, thường được dùng để tạo vị đắng cho bia và rượu pilsner.
Chúng là cây sống lâu năm (30-40 năm) với chiều cao trung bình 10 – 15m, có các lá đơn giản với 3 – 5 thùy sâu có thể mọc đối xứng hoặc xen kẽ, chúng mọc chồi mới vào đầu mùa xuân và chết đi, chỉ còn thân rễ chịu lạnh vào mùa thu. Hoa bia có hoa đực và hoa cái riêng cho từng cây, hoa đực không có bao hoa, trong khi hoa nhụy (cái) có bao hoa bao bọc quả. Các nón hoa cái (hoặc strobili) được gọi là hoa bia, trong sản xuất bia chỉ sử dụng hoa cái chưa thụ phấn. Quả là quả bế (achene) – quả khô và không nứt ra khi trưởng thành. Quả bế (achene) được bao quanh bởi các bao hoa (tepal) và các tuyến tiết lupulin tập trung ở quả.
Cây hoa bia có tác dụng gì?
Giảm căng thẳng và lo âu
Trong nhựa đắng của cây hoa bia có chứa hai hợp chất humulone và lupulone, hai chất này có tác dụng an thần, hoa bia theo truyền thống được sử dụng để giảm bớt cảm giác lo lắng và căng thẳng. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoa bia có hiệu quả hơn như một loại thuốc an thần khi được sử dụng kết hợp với cây nữ lang.
Hỗ trợ giấc ngủ
Trước khi được dùng để sản xuất bia, cây hoa bia là một loại thảo dược có tác dụng hỗ trợ giấc ngủ. Các thành phần khác nhau được tìm thấy trong hoa bia được cho là có đặc tính an thần nhẹ và có thể ứng dụng trong y học. Một số thông tin đề cập rằng hoa bia đôi khi được kết hợp với các loại thảo mộc khác như cây nữ lang và hoa lạc tiên để điều trị chứng mất ngủ. Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy những người tham gia uống bia không cồn có chứa hoa bia có chất lượng giấc ngủ được cải thiện nhiều so với nhóm đối chứng.
Sức khoẻ não bộ
Nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng hợp chất xanthohumol – một prenyl flavonoids, trải qua quá trình biến đổi trong cơ thể, đôi khi tạo ra các chất có khả năng chống oxy hóa cao, do vậy, hoa bia có thể giúp bảo vệ tế bào não khỏi stress oxy hóa. Theo các nhà nghiên cứu, loại stress oxy hóa này có thể dẫn đến các rối loạn thoái hóa như bệnh Parkinson và bệnh Alzheimer. Một nghiên cứu khác kết luận rằng xanthohumol có thể bảo vệ não khỏi bị hư hại và giảm nguy cơ mắc các chứng rối loạn não khác nhau.
Sức khoẻ tim mạch
Một loại flavonoid trong hoa bia có tên là xanthohumol được cho là có đặc tính giúp thư giãn mạch máu và cải thiện lưu thông máu. Một nghiên cứu được thực hiện trên chuột cho thấy xanthohumol chiết xuất từ hoa bia làm giảm tình trạng vôi hóa trong động mạch và tĩnh mạch. Các nhà nghiên cứu của cuộc nghiên cứu tin rằng những kết quả này có nghĩa là xanthohumol có thể có vai trò tiềm năng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Giảm triệu chứng bốc hoả ở thời kỳ mãn kinh
Flavonoid 8-prenylnaringenin được tìm thấy trong hoa bia được phân loại là phytoestrogen - một hợp chất có nguồn gốc thực vật bắt chước hoạt động của nội tiết tố nữ estrogen. Một số nhà nghiên cứu tin rằng 8-prenylnaringenin có thể giúp tăng hoạt động estrogen trong cơ thể, khắc phục các triệu chứng thiếu hụt estrogen, đặc biệt là trong thời kỳ mãn kinh. Bốc hoả là triệu chứng thường gặp của thời kỳ mãn kinh, hoa bia có thể giúp giảm bớt triệu chứng này.
Có lợi trong điều trị bệnh ung thư
Xanthohumol có trong hoa bia trải qua quá trình biến đổi trong cơ thể, đôi khi tạo ra các chất có khả năng chống oxy hóa cao hơn và phổ tác dụng rộng hơn. Theo một đánh giá năm 2018, xanthohumol được phát hiện có tác dụng tiêu diệt nhiều loại ung thư trong các nghiên cứu in vitro. Xanthohumol được phát hiện là gây độc tế bào, nghĩa là nó “đầu độc” và giết chết các tế bào, bao gồm cả tế bào ung thư. Nó cũng được phát hiện là nguyên nhân kích hoạt quá trình apoptosis – quá trình chết tế bào theo chương trình.
Tác dụng tích cực của xanthohumol đã được chứng minh đối với các khối u ở nhiều vị trí khác nhau, từ phổi hoặc hệ tiêu hóa (đại tràng, tuyến tụy), đến nội tiết (tuyến giáp) hoặc bộ phận sinh dục-tiết niệu (cổ tử cung, buồng trứng), đầu và cổ, da, khối u ác tính hoặc bệnh bạch cầu.
Tác dụng phụ khi sử dụng cây hoa bia
Mặc dù cây hoa bia có nhiều lợi ích cho sức khỏe, có ít tác dụng phụ, nhưng việc sử dụng cần phải có sự cẩn trọng để tránh tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng:
Tác dụng phụ thường gặp là buồn ngủ hoặc chóng mặt khi sử dụng, tuy nhiên, những tác dụng phụ này sẽ biến mất khi bạn ngừng dùng hoa bia. Nếu tác dụng phụ không cải thiện hoặc biến mất, hãy trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn.
Tác dụng phụ nghiêm trọng là hoa bia có thể gây phản ứng quá mẫn ở một số người. Những phản ứng này có thể xảy ra trong vòng 24 giờ sau khi uống hoa bia hoặc có thể mất nhiều thời gian hơn để xuất hiện. Những phản ứng này có thể ở mức độ nghiêm trọng khác nhau, trong đó sốc phản vệ là một trường hợp cần phải cấp cứu kịp thời.
Lưu ý:
Cây hoa bia là một loại thảo dược quý với nhiều tác dụng hữu ích cho sức khỏe. Từ tác dụng an thần, hỗ trợ giấc ngủ, cải thiện sức khoẻ tim mạch đến tác dụng chống oxy hoá, đóng góp một bước tiến trong việc điều trị ung thư. Việc sử dụng hoa bia đúng cách có thể giúp bạn phòng ngừa và điều trị một số bệnh lý, mang lại cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về các tác dụng tuyệt vời của cây hoa bia trong việc chăm sóc sức khỏe hàng ngày.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- National Library of Medicine: Antioxidants in Hops: Bioavailability, Health Effects and Perspectives for New Products.
- Verywell health: What Are Hops?
