Bệnh tiểu đường, hay còn gọi là đái tháo đường, là một bệnh lý mãn tính thường gặp hiện nay. Bệnh này ảnh hưởng đến khả năng sản xuất và sử dụng insulin của cơ thể, dẫn đến tình trạng rối loạn chuyển hóa đường glucose trong máu. Việc duy trì nồng độ glucose máu ổn định có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt đối với người bệnh tiểu đường. Trong bài viết dưới đây, Denk Nutrition sẽ giải đáp câu hỏi liệu người tiểu đường có thể sử dụng đường glucose hay không?
Định nghĩa và phân loại bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường là một bệnh lý chuyển hóa đặc trưng bởi tình trạng đường huyết cao bất thường (tăng glucose máu) do cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng insulin một cách hiệu quả. Có hai loại bệnh tiểu đường chính:
- Tiểu đường tuýp 1: Đây là dạng tiểu đường mà cơ thể không thể sản xuất insulin. Tình trạng này thường xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên, và người bệnh phải phụ thuộc vào insulin ngoại sinh suốt đời.
- Tiểu đường tuýp 2: Là dạng tiểu đường phổ biến nhất, xảy ra khi cơ thể mất khả năng sử dụng insulin một cách hiệu quả và không thể duy trì đường huyết ở mức bình thường. Tiểu đường loại 2 thường gặp ở người trưởng thành và có liên quan đến lối sống không lành mạnh, thừa cân và di truyền.
Ngoài ra, còn có một dạng bệnh tiểu đường tạm thời gọi là tiểu đường thai kỳ, thường xảy ra trong thai kỳ và có thể biến mất sau khi sinh.
Đường Glucose là gì?
Glucose là một loại đường đơn, là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, đặc biệt là đối với não và các cơ quan khác. Glucose có trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là các nguồn carbohydrate như gạo, bánh mì và các loại rau củ. Khi chúng ta ăn các thực phẩm chứa carbohydrate, chúng sẽ được chuyển hóa thành glucose và đi vào máu, cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Tại sao người bị tiểu đường phải kiểm soát lượng Glucose?
Người bị tiểu đường cần kiểm soát chặt chẽ lượng glucose trong máu vì nếu mức glucose trong máu quá cao hoặc quá thấp đều có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
Biến chứng hạ Glucose huyết (Hypoglycemia)
Khi lượng glucose trong máu quá thấp, cơ thể gặp các biến chứng liên quan đến tim mạch như như loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim. Người bệnh cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi, run rẩy, nhức đầu, và nếu không được xử lý kịp thời, có thể dẫn đến hôn mê hoặc tử vong.
Biến chứng nhiễm toan Ceton (Diabetic Ketoacidosis)
Khi cơ thể không có đủ insulin để sử dụng glucose, cơ thể sẽ bắt đầu đốt cháy chất béo để tạo ra năng lượng, dẫn đến sản sinh axit ketone. Nếu lượng ketone trong máu quá cao, có thể gây ra tình trạng nhiễm toan ceton, một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Biến chứng nhiễm toan Acid Lactic
Nhiễm toan lactic là một biến chứng nguy hiểm liên quan đến sự tích tụ của axit lactic trong máu, gây ra tình trạng suy tim và suy hô hấp. Biến chứng này thường gặp khi người bệnh sử dụng thuốc metformin trong điều trị tiểu đường và có vấn đề về chức năng thận.
Biến chứng tăng Glucose huyết (Hyperglycemia)
Khi mức glucose trong máu quá cao, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như khát nước, mệt mỏi, tiểu nhiều và mờ mắt. Tăng glucose huyết kéo dài có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tổn thương thận, tổn thương thần kinh và các bệnh lý về mắt.
Biến chứng tổn thương mạch máu lớn
Glucose máu cao trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương mạch máu lớn, gây ra các bệnh tim mạch và đột quỵ. Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, khiến mạch máu trở nên hẹp và cứng, cản trở lưu thông máu.
Biến chứng tổn thương mạch máu nhỏ
Tăng glucose huyết cũng gây tổn thương mạch máu nhỏ, đặc biệt là ở thận và mắt. Tình trạng này có thể dẫn đến bệnh thận hoặc mù lòa do tổn thương võng mạc.
Đường Glucose có dùng cho người tiểu đường được không?
Người bệnh tiểu đường cần hạn chế tiêu thụ đường glucose, vì khi vào cơ thể, glucose sẽ làm tăng lượng đường huyết nhanh chóng. Việc tiêu thụ quá nhiều đường glucose có thể khiến mức đường huyết không được kiểm soát, gây ra các biến chứng như tăng glucose huyết và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến bệnh tiểu đường.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp khẩn cấp như khi người bệnh bị hạ đường huyết, sử dụng đường glucose có thể là biện pháp nhanh chóng để làm tăng mức đường huyết và cứu sống người bệnh. Lúc này, đường glucose sẽ giúp cơ thể nhanh chóng hấp thu năng lượng, làm tăng mức glucose trong máu và tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Các loại đường được lựa chọn thay thế cho người bị tiểu đường
Đường glucose không phải là lựa chọn lý tưởng cho người bệnh tiểu đường, có một số loại đường thay thế an toàn hơn và giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn, bao gồm:
- Đường ăn kiêng (Stevia): Là một loại đường tự nhiên có nguồn gốc từ cây stevia, không chứa calo và không làm tăng mức glucose trong máu.
- Đường Erythritol: Đây là một loại đường có chỉ số glycemic rất thấp, hầu như không làm tăng glucose trong máu và cũng không chứa calo.
- Đường Xylitol: Là một loại đường thay thế tự nhiên, có ít calo hơn so với đường thông thường và có tác dụng làm giảm tăng glucose trong máu.
- Đường Sorbitol: Có thể giúp giảm lượng glucose máu, nhưng khi sử dụng với lượng lớn, có thể gây tác dụng phụ như đầy hơi hoặc tiêu chảy.
- Đường Fructose: Là loại đường tự nhiên có trong trái cây, tuy nhiên, cần sử dụng với lượng vừa phải vì fructose có thể gây ra vấn đề nếu tiêu thụ quá mức.
Kết luận
Với người bệnh tiểu đường, việc kiểm soát lượng đường trong máu là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Mặc dù glucose là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, nhưng với người mắc bệnh tiểu đường, việc tiêu thụ đường glucose phải được kiểm soát nghiêm ngặt để tránh tăng glucose huyết quá cao. Thay vào đó, người bệnh tiểu đường có thể lựa chọn các loại đường thay thế an toàn như stevia, erythritol, xylitol, và sorbitol để kiểm soát đường huyết một cách hiệu quả. Việc theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn uống, kết hợp với việc duy trì lối sống lành mạnh, luyện tập thể dục thể thao sẽ giúp người bệnh tiểu đường sống khỏe mạnh và tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- tamanhhospital: Đường dành cho người tiểu đường: liều lượng, cách sử dụng đúng
- tamanhhospital: Đái tháo đường: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, cách phân loại
- tamanhhospital: Đái tháo đường: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, cách phân loại
- bachmai: Biến chứng của bệnh đái tháo đường
