Glucose là một loại đường trong thực phẩm giúp cung cấp nguồn năng lượng để duy trì sự sống và các hoạt động của cơ thể. Đây là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho hầu hết các tế bào trong cơ thể, đặc biệt là các tế bào thần kinh và tế bào cơ. Glucose được hấp thụ vào máu sau khi tiêu hóa các thực phẩm chứa carbohydrate và sau đó được vận chuyển đến các cơ quan và tế bào để sử dụng làm năng lượng. Trong bài viết này, hãy cùng Denk Nutrition tìm hiểu về đường glucose là gì? Công dụng của glucose như thế nào?
Glucose là gì?
Glucose là một monosaccharide, một loại đường đơn, có công thức phân tử C₆H₁₂O₆. Nó là nguồn năng lượng chính cho các tế bào trong cơ thể con người và các sinh vật khác. Glucose có thể được tìm thấy trong thực phẩm chứa carbohydrate, như gạo, khoai tây, bánh mì, và các loại trái cây. Khi chúng ta ăn các loại thực phẩm này, carbohydrate sẽ được chuyển hóa thành glucose trong cơ thể qua quá trình tiêu hóa.
Glucose sau khi được hấp thụ vào máu sẽ đi qua một quá trình gọi là "quá trình chuyển hóa", nơi cơ thể sử dụng glucose làm nguồn năng lượng chính cho các hoạt động hằng ngày. Glucose cũng có thể được dự trữ trong cơ thể dưới dạng glycogen trong gan và cơ, để sử dụng khi cơ thể cần năng lượng trong trường hợp thiếu hụt glucose từ thức ăn.
Công dụng của đường Glucose
Glucose đóng vai trò rất quan trọng đối với sự sống và hoạt động của cơ thể. Nó không chỉ là nguồn năng lượng chính mà còn tham gia vào nhiều quá trình sinh hóa quan trọng khác. Dưới đây là một số công dụng chính của glucose đối với cơ thể:
Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Glucose là nguồn cung cấp năng lượng rất cần thiết với hầu hết các hoạt động của cơ thể, đặc biệt là đối với não và cơ bắp. Các tế bào trong cơ thể sử dụng glucose thông qua quá trình hô hấp tế bào để sản xuất ATP (adenosine triphosphate - một phân tử cung cấp năng lượng cho các hoạt động của tế bào). Khi mức glucose trong cơ thể thấp, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, suy nhược và không thể duy trì các hoạt động bình thường.
Giúp các tế bào trong cơ thể hoạt động
Hầu hết các tế bào trong cơ thể đều cần glucose để hoạt động. Đặc biệt, não bộ, với các tế bào thần kinh, phụ thuộc vào glucose như một nguồn năng lượng chính. Não không thể tự sản xuất glucose, vì vậy nó phải lấy glucose từ máu. Glucose cũng hỗ trợ các tế bào cơ hoạt động, giúp duy trì sức khỏe cơ bắp và tăng cường khả năng vận động.
Hỗ trợ chức năng não
Glucose đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho các quá trình nhận thức quan trọng diễn ra như suy nghĩ, ghi nhớ và học tập. Glucose trong máu được thông qua hàng rào máu não để đi vào trong não và cung cấp cho các hoạt động của tế bào thần kinh. Glucose là nguồn năng lượng chính cho các tế bào thần kinh, giúp não bộ duy trì khả năng suy nghĩ, học hỏi và thực hiện các chức năng nhận thức khác.
Chỉ số Glucose mức bình thường là bao nhiêu?
Mức glucose trong máu cần phải duy trì ở mức ổn định để đảm bảo cơ thể hoạt động bình thường. Chỉ số glucose trong máu của một người thường không cố định, mà sẽ biến đổi liên tục trong ngày. Chỉ số glucose khi đói sẽ dao động trong khoảng 3.9 đến 5.6 mmol/L, bạn có thể yên tâm.
Sau khi ăn hai giờ, mức glucose trong máu có thể tăng lên, nhưng sẽ không vượt quá 7.8 mmol/L. Đây là mức an toàn cho những người không mắc bệnh tiểu đường. Nếu mức glucose cao hơn mức này trong thời gian dài, có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường hoặc tình trạng kháng insulin.
Chỉ số Glucose mức thấp là bao nhiêu?
Khi mức glucose trong máu xuống dưới 70 mg/dL (khoảng 3.9 mmol/L), được gọi là hạ đường huyết.
Hạ đường huyết có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, đổ mồ hôi, run rẩy, nhức đầu và thậm chí là ngất xỉu nếu không được điều trị kịp thời. Hạ đường huyết có thể xảy ra khi cơ thể không cung cấp đủ glucose cho tế bào, ví dụ như khi ăn uống không đầy đủ, luyện tập thể dục quá sức mà không bổ sung năng lượng kịp thời, hoặc do một số loại thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
Chỉ số Glucose cao gây hại gì với cơ thể?
Mức glucose cao hơn mức bình thường trong máu có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Khi mức glucose trong máu liên tục cao (trên 180 mg/dL, tương đương khoảng 10 mmol/L), cơ thể có thể gặp phải tình trạng tăng đường huyết, thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường. Nếu nồng độ glucose không được kiểm soát, có thể dẫn đến hậu quả lâu dài, bao gồm:
- Bệnh tim mạch: Đường huyết cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, bao gồm đau tim, đột quỵ và các vấn đề về mạch máu.
- Bệnh thận: Tăng đường huyết kéo dài có thể gây tổn thương cho các mạch máu trong thận, dẫn đến suy thận.
- Bệnh thần kinh: Đường huyết cao có thể làm hỏng các dây thần kinh, gây ra các triệu chứng như tê bì, đau nhức hoặc mất cảm giác.
- Mất thị lực: Glucose cao trong máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc, có thể dẫn đến mù lòa.
- Bệnh lý về da: Tăng đường huyết kéo dài có thể làm giảm khả năng hồi phục của cơ thể, dễ bị nhiễm trùng da hoặc lành vết thương chậm.
Biến chứng khi không kiểm soát glucose
Khi không kiểm soát được mức glucose trong máu, đặc biệt là trong trường hợp bệnh tiểu đường, các biến chứng có thể xảy ra nghiêm trọng hơn. Ngoài các biến chứng đã đề cập như trên thì mức glucose cao còn có thể dẫn đến tình trạng hôn mê do tăng đường huyết (diabetic ketoacidosis), nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh nhân tiểu đường cần theo dõi chặt chẽ mức glucose trong máu và tuân thủ chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý, cũng như dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để duy trì mức glucose ổn định và ngăn ngừa các biến chứng.
Kết luận
Glucose là một thành phần thiết yếu đối với cơ thể con người, cung cấp năng lượng cho các tế bào hoạt động. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát mức glucose trong máu một cách hiệu quả, cơ thể có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ bệnh tim mạch, bệnh thận đến các biến chứng thần kinh và thị lực. Việc kiểm tra thường xuyên và duy trì mức glucose ở mức bình thường là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe lâu dài.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- vinmec: Glucose là gì và hoạt động như thế nào?
- aihealth Glucose là gì? Vai trò của Glucose đối với cơ thể
