Natri là một nguyên tố hóa học quan trọng đối với cơ thể con người, đóng vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình sinh lý. Việc duy trì một mức độ natri ổn định trong cơ thể là rất quan trọng, vì thiếu hoặc thừa natri đều có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong bài viết này, hãy cùng Denk Nutrtion tìm hiểu Natri là gì? Những công dụng của Natri đối với cơ thể, cũng như hậu quả khi lượng Natri trong cơ thể bị mất cân bằng và những thực phẩm giàu Natri.
Natri là gì?
Natri (Na) là một nguyên tố hóa học thuộc nhóm kim loại kiềm, đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể con người, là khoáng chất được biết đến như chất điện giải trong cơ thể. Natri là một ion dương (Na+) và có mặt trong hầu hết các dịch thể trong cơ thể, bao gồm máu và các tế bào. Vì vậy, Natri có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều chức năng sinh lý, bao gồm việc duy trì huyết áp, cân bằng nước, và hoạt động của cơ bắp và hệ thần kinh.
Công dụng của Natri đối với cơ thể
Natri không chỉ đóng vai trò trong việc duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể, mà còn giúp hỗ trợ nhiều chức năng sinh lý quan trọng khác. Dưới đây là những công dụng nổi bật của Natri đối với cơ thể.
Điều hoà huyết áp
Một trong những công dụng quan trọng của Natri là giúp điều hòa huyết áp. Natri giúp giữ nước trong lòng mạch, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến thể tích máu và huyết áp. Khi lượng Natri quá cao trong cơ thể, thể tích máu sẽ tăng lên, dẫn đến huyết áp cao. Ngược lại, nếu lượng Natri thấp, huyết áp sẽ giảm. Do đó, sự cân bằng Natri trong cơ thể đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì huyết áp ổn định.
Hỗ trợ hoạt động cơ bắp
Natri cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc điều phối các tín hiệu thần kinh và hoạt động của cơ bắp. Cơ chế này giúp cơ bắp co giãn và hoạt động chính xác khi chúng nhận được tín hiệu từ hệ thần kinh. Khi Natri được cung cấp đủ, cơ bắp làm việc bình thường không bị mệt mỏi, đồng thời chúng cũng tham gia vào hoạt động vận chuyển canxi cho sự co cơ xảy ra nhịp nhàng.
Hỗ trợ hoạt động não bộ
Natri là yếu tố cần thiết để duy trì sự hoạt động của các tế bào thần kinh, giúp truyền tải các tín hiệu thần kinh trong não. Nếu thiếu Natri, các tín hiệu này sẽ không thể được truyền đi đúng cách, dẫn đến não bộ không còn hoạt động minh mẫn và nhạy bén gây nên tình trạng suy giảm trí nhớ, khó tập trung và khả năng xử lý thông tin của não bộ bị chậm.
Hỗ trợ hoạt động bình thường của tim mạch
Natri có vai trò thiết yếu trong việc duy trì chức năng tim mạch. Nó giúp điều chỉnh hoạt động của tim và đảm bảo rằng tim có thể bơm máu một cách hiệu quả. Bằng cách điều tiết thể tích máu và huyết áp, Natri giúp tim hoạt động đều đặn và ổn định.
Điều hòa nồng độ Glucose huyết
Natri cũng có tác dụng điều hòa nồng độ Glucose trong máu giúp các tế bào dễ hấp thụ Glucose hơn. Khi lượng Natri đủ, cơ thể có thể duy trì mức đường huyết ổn định. Điều này đặc biệt ý nghĩa đối với bệnh nhân tiểu đường. Natri giúp insulin hoạt động hiệu quả, giúp cơ thể chuyển hóa và sử dụng glucose tốt hơn, từ đó duy trì mức năng lượng và ổn định đường huyết.
Hậu quả của việc tăng, giảm Natri máu
Việc thiếu hụt hoặc thừa Natri đều có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Cơ thể cần một mức độ Natri nhất định để hoạt động bình thường, nhưng khi mức độ này bị thay đổi quá nhiều có thể sẽ xuất hiện các vấn đề về sức khỏe:
- Tăng Natri máu (hơn 145 mEq/L): Khi lượng Natri trong máu quá cao, cơ thể sẽ có xu hướng giữ lại nước, dẫn đến tình trạng phù nề (sưng tấy do giữ nước). Hậu quả lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp cao và đột quỵ và thận.
- Giảm Natri máu(dưới 135 mEq/L): Khi lượng Natri trong máu quá thấp (giảm Natri huyết), cơ thể không thể duy trì sự cân bằng điện giải và huyết áp. Điều này có thể dẫn đến tình trạng giảm huyết áp, giảm chức năng não và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây hôn mê hoặc co giật. Nguyên nhân của giảm Natri huyết có thể do mất nước quá nhiều, suy thận hoặc thiếu Natri trong chế độ ăn uống.
Hàm lượng Natri cần thiết cho cơ thể
Cơ thể cần một lượng Natri nhất định để duy trì các chức năng sinh lý, nhưng lượng này không nên quá cao hoặc quá thấp. Theo khuyến cáo của WHO, hiện nay trung bình mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ dưới 2000mg Natri mỗi ngày. Tuy nhiên, mức tiêu thụ Natri trung bình hiện nay của nhiều người thường vượt quá mức khuyến cáo, chủ yếu do việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối.
Các thực phẩm giàu Natri
- Muối và gia vị chế biến sẵn: Đây là nguồn cung cấp Natri chính trong chế độ ăn uống của nhiều người. Muối ăn chứa khoảng 40% Natri, vì vậy việc thêm muối vào thực phẩm sẽ tăng lượng Natri đáng kể.
- Thực phẩm chế biến sẵn: Các món ăn như thịt hộp, xúc xích, mì ăn liền, thịt xông khói và các loại đồ ăn nhanh thường có vị mặn và chứa nhiều Natri.
- Phô mai và các sản phẩm từ sữa: Một số loại phô mai như phô mai cheddar, phô mai mozzarella, các loại sữa chua rất giàu canxi và chứa lượng Natri đáng kể.
- Nước chấm và gia vị: Các loại nước chấm như xì dầu, nước mắm và nước tương cũng là nguồn cung cấp Natri dồi dào cho cơ thể.
- Bánh mì và các sản phẩm từ bột: Một số loại bánh mì và bánh quy cũng chứa Natri, mặc dù lượng này thường không cao bằng muối và thực phẩm chế biến sẵn.
Lưu ý:
Natri là một yếu tố không thể thiếu trong cơ thể. Để duy trì sức khỏe tốt, bạn cần bổ sung lượng Natri vừa đủ cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống để duy trì mọi hoạt động của mọi tế bào. Hãy chú ý đến lượng Natri bạn hấp thụ hàng ngày và thay đổi thói quen ăn uống nếu cần thiết để bảo vệ sức khỏe của mình.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
nhathuoclongchau: Hãy chú ý đến vai trò của Natri đối với cơ thể bạn.
