Caffeine là chất kích thích tự nhiên có mặt trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống. Bên cạnh đó, Caffeine còn có những tác dụng đối với sức khỏe mà không phải ai cũng biết. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng Denk Nutrition tìm hiểu Caffeine là gì? Caffeine có tác dụng gì với cơ thể chúng ta?
Caffeine là gì?
Caffeine là một chất kích thích tự nhiên, được tìm thấy phổ biến trong các loại thực phẩm và đồ uống như cà phê, trà, nước ngọt, sô cô la, cacao… Caffeine hoạt động bằng cách ức chế tác động của adenosine - một chất hóa học trong não có tác dụng gây buồn ngủ. Khi adenosine bị ngăn chặn, não sẽ sản sinh ra nhiều chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và norepinephrine. Khi chất này đi vào cơ thể sẽ kích thích tăng cường sự tỉnh táo, tăng khả năng tập trung và giảm mệt mỏi. Vì lý do này, caffeine thường được sử dụng để cải thiện hiệu suất công việc và tăng cường sự tỉnh táo.
Liều lượng khuyến nghị hàng ngày của Caffeine
Liều lượng tiêu thụ caffeine hợp lý sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tùy theo độ tuổi, cân nặng và mức độ nhạy cảm với caffeine, liều lượng khuyến nghị hàng ngày có thể khác nhau.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành khỏe mạnh có thể tiêu thụ khoảng 200-400 mg caffeine mỗi ngày, tương đương khoảng 2-4 tách cà phê. Tuy nhiên, đối với trẻ em và thanh thiếu niên, mức tiêu thụ nên thấp hơn, tối đa khoảng 100 mg/ngày để tránh các tác dụng phụ tiêu cực.
Một số người nhạy cảm hơn với caffeine, có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ, căng thẳng hoặc tim đập nhanh hơn. Do đó, việc lắng nghe cơ thể và điều chỉnh liều lượng phù hợp là rất quan trọng.
Công dụng của Caffeine đối với sức khỏe
Hỗ trợ chức năng của não bộ
Caffeine đã được chứng minh là có tác dụng tích cực đối với hoạt động của não bộ. Khi tiêu thụ, caffeine kích thích hệ thần kinh giúp tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng giúp cơ thể cảm thấy tràn đầy năng lượng. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn cần làm việc trong một khoảng thời gian dài hoặc vào những thời điểm dễ buồn ngủ như buổi chiều. Một số nghiên cứu còn cho thấy rằng caffeine có thể tăng cường trí nhớ ngắn hạn và giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
Hỗ trợ giảm cân
Caffeine có thể đóng vai trò hỗ trợ tăng cường trao đổi chất và tăng tốc độ đốt cháy chất béo. Một số nghiên cứu cho thấy rằng caffeine có thể tăng cường tốc độ trao đổi chất từ 3-11%, giúp cơ thể tiêu thụ nhiều năng lượng hơn ngay cả khi nghỉ ngơi. Ngoài ra, caffeine còn có tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn, giúp giảm lượng calo tiêu thụ hàng ngày.
Tuy nhiên, hiệu quả giảm cân của caffeine tùy thuộc vào cơ địa và sinh hoạt của mỗi người khác nhau. Việc sử dụng caffeine kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục đều đặn sẽ mang lại kết quả tốt hơn.
Cải thiện hiệu suất hoạt động cơ thể
Caffeine là một trong những chất tăng cường hiệu suất hoạt động thể chất phổ biến. Khi tập luyện, caffeine làm tăng việc sử dụng chất béo làm nhiên liệu, giải phóng adrenaline, giúp cải thiện khả năng chịu đựng và tăng sức bền, đồng thời giảm cảm giác mệt mỏi trong quá trình tập luyện.
Vì lý do này, caffeine thường được sử dụng trong các sản phẩm bổ sung trước khi tập luyện để giúp người sử dụng đạt hiệu suất tốt nhất trong các hoạt động thể chất như chạy bộ, tập gym hoặc thi đấu thể thao.
Phòng các bệnh tim mạch
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ một lượng vừa phải caffeine giúp bảo vệ cơ thể, phòng chống các bệnh tim mạch. Caffeine có thể cải thiện chức năng của các mạch máu và tăng cường lưu thông máu, đồng thời có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Những tác động này có thể góp phần giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch và đột quỵ
Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể gây tăng huyết áp tạm thời, vì vậy cần duy trì mức tiêu thụ hợp lý để đảm bảo an toàn cho sức khỏe tim mạch.
Giảm nguy cơ mắc đái tháo đường
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng caffeine có thể bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tiểu đường. Caffeine có khả năng cải thiện độ nhạy insulin, giúp cơ thể sử dụng đường hiệu quả hơn và giảm nguy cơ tăng đường huyết. Một nghiên cứu đã cho thấy những người tiêu thụ 3-4 tách cà phê mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc đái tháo đường tới 25-30% so với những người không uống.
Giảm nguy cơ mắc ung thư
Caffeine cũng được cho là có khả năng giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Các nghiên cứu cho thấy rằng caffeine có thể có tác dụng chống oxy hóa, giúp tiêu hao năng lượng, ức chế tổn thương tế bào, điều chỉnh các gen liên quan đến sửa chữa DNA, có đặc tính chống viêm và ức chế di căn các tế bào ung thư. Một số loại ung thư như ung thư gan, ung thư đại trực tràng và ung thư vú có thể được giảm nguy cơ nhờ việc tiêu thụ caffeine một cách hợp lý.
Tuy nhiên, việc duy trì một lối sống lành mạnh, kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng và luyện tập thể dục, vẫn là cách tốt nhất để phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm.
Tác dụng phụ khi sử dụng quá liều caffeine
Mặc dù caffeine mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và an toàn cho hầu hết mọi người khi sử dụng liều lượng thích hợp. Tuy nhiên, việc sử dụng caffeine liều cao có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn bao gồm:
- Lo lắng và căng thẳng: Caffeine khi sử dụng với liều lớn có thể gây ra tình trạng lo lắng, căng thẳng hoặc hồi hộp, cảm giác bồn chồn. Đối với những người nhạy cảm với caffeine, chỉ cần một lượng nhỏ cũng có thể gây ra các triệu chứng này.
- Mất ngủ: Caffeine có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc làm giảm chất lượng giấc ngủ nếu tiêu thụ gần thời gian đi ngủ. Điều này đúng với những người nhạy cảm với caffeine hoặc người cao tuổi.
- Tăng nhịp tim: Tác động kích thích của caffeine có thể khiến nhịp tim đập nhanh hơn, dẫn đến thay đổi nhịp tim nếu tiêu thụ quá liều, đặc biệt là ở những người có vấn đề về tim mạch.
- Rối loạn tiêu hóa: Một số người có thể gặp phải triệu chứng trào ngược dạ dày, buồn nôn hoặc tiêu chảy khi tiêu thụ lượng lớn caffeine, đặc biệt khi uống cà phê đậm đặc và không ăn kèm thực phẩm.
- Phụ thuộc caffeine: Sử dụng caffeine thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc, khi ngưng sử dụng, người dùng cảm thấy mệt mỏi, đau đầu hoặc khó chịu. Điều này có thể dẫn đến sự tăng liều sử dụng theo thời gian để đạt được hiệu quả tương tự.
Lưu ý:
Nhìn chung, caffeine là một chất kích thích có lợi cho sức khỏe nếu được sử dụng phù hợp với mức độ hợp lý. Để tận dụng tối đa lợi ích mà caffeine mang lại, hãy lắng nghe cơ thể để điều chỉnh sao cho phù hợp với nhu cầu của từng người.
Hãy thường xuyên theo dõi website Denk Nutrition - Thực phẩm chức năng của Đức để có thể cập nhật thêm những bài kiến thức sức khỏe hữu ích bạn nhé.
Nguồn:
- vinmec: Một số điều cần biết về Caffeine.
- nhathuoclongchau: Caffeine là gì? Những công dụng của caffeine mà có thể bạn chưa biết.
